"مانقورت" و گونئی آذربایجان حئکایه ادبیاتیندا ایکی بویوتلو ...

اوچونجو بؤلوم

ـ آد و کیملیگه‌ دایانماق و یئری گلدیکجه اونو وورغولاماق:

گونئی آذربایجان حئکایه‌ ادبیاتینا عائید چاپ و نشر اولان اؤیکولره اؤته‌ری بیر باخیش بونو گؤستریر کی، اکثریتده بوتون یازارلار اؤز کولتور و فرهنگ‌لرینه اینانیر و اونون نشری اوغروندا چالیشیرلار. اونلار یاراتدیغی خاراکتئرلرین تامامی دئمه‌سک بیر چوخو آذربایجانلی و تورک دورلر. خاراکتئرلرین آدلاری‌نین بیر چوخو تورک آدلاردان سئچیلمیشلر.. آذربایجان دیلینده یازیلان اؤیکولرده فارسی آدلارینا راستلاشماق چوخ چتین و بعضا ایمکانسیز دیر. خاراکتئرلرین بعضی‌ داشیدیغی آدلار بیله اسکی تورک آدلاریندان سئچیلرلر.. بو گون آذربایجان حئکایه‌لرینده اورخان، ایلقار، یاشار، ترلان، خاتون، سلجان و س چوخ ایشله‌نیلن آدلاردان دیرلار. هابئله یازارلار بیر چوخ میللی قهرمان‌لارین آدلارینی حئکایه و اؤیکولری‌نین آنا خاراکتئری اوسته قرار وئریرلر.. چوخ قوللانیلان و سیخ ـ سیخ راستلاشدیغیمیز آدلاردان بابک، ستار و س آد آپارماق اولار.. بو اساسدا حاکمیت طرفیندن تورک آدلارینا قارشی چیخماق بیر چوخ یازارلارین اثرینده عکس ائدیلمیش و اعتراض اولاراق گونده‌مه گتیریلمیشدیر.

"مانقورت" و گونئی آذربایجان حئکایه ادبیاتیندا ایکی بویوتلو ...

ایکینجی بؤلوم

ـ آنا دیلده یازماق:

سووئت‌لر دؤورو شیمالی آذربایجان اشغال اولدوغو ایللرده سووئت حاکمیتی آذربایجانین دیلینه قاداغا قویمامیشدی.. آذربایجان تورکجه‌سینده یازماق و مطبوعات یاساق دئییلدی. آنجاق حاکمیت همین میللتین دیلیندن یازیلان یازیلاری مشخص کانال‌لارا یؤنه‌لدیر، اؤز ایسته‌دییی سیاسی آماجلار اوچون فایدالانیردی.. لاکین گونئی آذربایجاندا تام باشقا بیر اورتام حاکیم ایدی. میللی حکومت دئوریلدیکدن سونرا تورکجه یازیلان کیتابلاری اودا وئردیلر.. شاعیرلر و یازیچیلارین بیر چوخو حبسه آلیندی و بعضی‌لری ایسه سورگون ائدیلدی. آذربایجان یازیچیلاری فارسجا یازماغا مجبور قالدیلار. لاکین بو آرادا آذربایجان یازارلاری همین فارس دیلینده یازیلان اثرلرینده آذربایجان دیل و ادبیاتینی یایماغا چالیشدیلار. اونلار یئری گلدیکجه تورکجه آتا – بابالار سؤزلرینی سیخ ایشله‌دیر یا دا شعر پارچالارینی اورژینال نوسخه‌سیله فارسجایا چئویریر، مطبوعاتدا نشر ائدیردیلر.. اونلار بو شیوه ایله حاکمیتین سیاستینه قارشی چیخیر اؤز جانلارینی خطره آتمادان وارلیقلارینی مدافعه ائدیردیلر.. بعضی یازارلار ایسه فارسجا اثرلرینی یازسالار دا اثرین موتیوی تام آذربایجان و اونون کولتور، ادبیات و تاریخی اساسدا قورولو اثرلر اولموشدور. اؤرنک اولاراق رضا براهنی‌نین «رازهای سرزمین من» اثری.. بعضی ادیب‌لر ایسه آنا دیلی قورماق اوچون بو ایشه مذهب دونو گئیدیریب بو شیوه ایله حاکمیتین قارشیسینا چیخدیلار. اونلار تورکجه نوحه‌لر یازمیش و نشر ائتدیلر. حاکمیت هئچ بیر دؤورده نوحه ادبیاتینا قارشی چیخماغا جورعت ائتمه‌میش و میللت طرفیندن ضد دین آدینی آلماقدان قورخموش و همیشه بو قونودا گئری چکیلمیشدیر..

"مانقورت" و گونئی آذربایجان حئکایه ادبیاتیندا ایکی بویوتلو ...

"مانقورت" و گونئی آذربایجان حئکایه ادبیاتیندا ایکی بویوتلو ادبیاتا بیر باخیش
 
* بو یازینین اساس قایناغی «80 ایل حئکایه‌میز» کیتابی اولاراق؛ بورادا سؤز قونوسو اولان ادبیات 1300 دن 1380 ـ جی ایللر آراسینی ایفاده ائدیر.

بیرینجی بؤلوم:

بو گون گونئی آذربایجان حئکایه یازارلارینین بیر چوخ اثرلرینده، گونئی آذربایجان حئکایه ادبیاتی باغیمسیز بیر ادبیات اولاراق، باغیمسیز بیر میللت و اؤلکه‌نی تمثیل ائده‌ر کیمی گؤرونمکده‌دیر.. بو آرادا دیگر یازارلارین اثرلرینده بو دویغو دویولورماسا دا، آنجاق اؤزلوکلرینه دؤنن و یازیلارینی اؤز آنا دیللرینده یازماغا چالیشماق ایسته‌ین یازیچیلارین اثرلرینده ده بئله‌نجی بیر آنلام داشینماقدادیر. بو گون گونئی آذربایجان حئکایه ادبیاتیندا محمد صبحدل، اکبر رضاپور، حامد احمدی، محمود مهدوی، رقیه صفری، داوود دوستار، رضا کاظمی، عبدالمجید چاوشی‌زاده، ووقار نعمت، نیگار خیاوی، زیبا منوچهری، رقیه کبیری، آراز احمد اوغلو، توغرول آتابای، ملیحه عزیزپور، صالح عطایی، ندا صمدی، حسین واحدی و س. حئکایه ادبیاتیمیزی تمثیل ائده‌ن گنج و چالیشقان یازیچیلاریمزدیرلار. گونئی آذربایجان حئکایه‌سی بو یازارلارا اومید بسله‌ییر؛ اونلارین درین و چالیشقانلیقلاریلا ایره‌لی گئدیر و کوره‌سل‌لشیر..

اعتراض

اوغورلوق هز زامان اوغورلوق دور.
اوغورلوق تکجه بیرینین جیبینه ال اوزاتماق یا بیرینین مالینی چالماق دئییل.  بیرینین چالیشماسینی ایجازه‌سیز و دئمه‌دن آلماق دا اوغورلوق دیر.
کئچن گونلرده اینترنتده گونئی آذربایجان حئکایه‌سی حاققیندا مقاله و یازی آختاریردیم. بیر وبلاگدا گؤزوم ندا صمدی نین اثرلرینه بیر باخیش
عنوانلی یازی‌یا چاتاشدی. خانم صمدی حئکایه ادبیاتیمیزدا گنج و چالیشقان یازیچی لاریمیزدان بیریدیر. یازی حئکایه ادبیاتینا عائید اولدوغو اوچون ماراغیمی قازاندی. یازینی حؤرمتلی ادبیات اوستادیمیز محمد رضا کریمی (م. کریمی) یازمیشدیلار. یازینی بیر پاراگراف اوخودوقدان سونرا گؤردوم یازینین ماتریال‌لاری منه چوخ تانیش گلیر. داها ماراقلاندیم.. اوخودوقجا آنلادیم کی م. کریمی منیم حئکایه ادبیاتی حاققیندا یازدیغیم مقاله‌نی ناقص شکیلده و هئچ بیر قایناغا اشاره ائتمه‌دن یازیسینا کپی ائدیب‌دیر.. او اوستاد حتی زحمت چکمه‌ییب اؤزوندن بیر کلمه بئله ادبیاتیمیزا آرتیرسن و من یازانلاری کلمه کلمه عینا اؤز آدینا کؤچوروب.. .. باشقا سؤزله دئسه‌م او مقاله‌نین 50 فایزی منیم یازیلاریمدان دایرئکت کپی دیر.
او اوستادین بو ایشینه گؤزو یوماجاق ایدیم. آنجاق مقاله‌نین باشیندا بیر جمله یازمیشدی کی منه چوخ آجیق و توخوناقلی کیمی گلدی. او جناب یازیر:
"ایلک اؤنجه دئمه لی یم ندا صمدی نین حیکایه لرینه بیر باخیشی باهانا ائده رک، حیکایه ادبیاتیمیزا گیریش کیمی بو مطلبلری یازیرام."
اوستاد کریمی بو جمله‌سیندن بونو بیان ائدیر کی، حئکایه ادبیاتیمیزا بو یازیلاری بیر گیریش کیمی یازیر و بوندان قاباق هئچ کیم بو قونو حاقدا یازماییب. "80 ایل حئکایه‌میز" عنوانلی کیتابین اؤن سؤزونده آذربایجان حئکایه ادبیاتی اوغروندا نه قده‌ر امک صرف ائتدیگیمی خاطیرلامیشام. انصاف دئییل کی بیری گلیب باشقاسی‌نین 17 ایل امه‌یینی زای ائدیب اونلاری اؤز آدینا چیخسین. م. کریمی ایشاره ائتدیگی یازی قونوسو حاققیندا 1376 – جی ایلدن بری مقاله‌لر یازمیشام. ها بئله 80 ایل حئکایه‌میز کیتابی‌نین بیرینجی بؤلومونده حئکایه ادبیاتیمیزین تاریخینی گئنیشلی شکیلده آچیقلامیشام..
سیز بو لینکلرده م. کریمی‌نین یازیسینی اوخویا بیلرسیز:
http://mrbkarimi.blogfa.com/post-215.aspx
http://alqish.blogfa.com/
و منیم یازیمی دا 80 ایل حئکایه‌میز کیتابیندان یادا بو لینکدن اوخویون و توشدورون.
http://hekaye.blogsky.com/1391/06/22/post-2/
اوماریم بیر گون بئلنجی بیر اخلاقسیزلیقلار ادبیاتیمیزدان قالخار.. و سوندا اوستاد کریمی جنابلاریندان بورادا بیر آز آچیق یازدیغیمدان عذر ایستیرم..

حمید آرغیش و 80 ایل حئکایه میز - علیرضا ذیحق

آذربایجان حئکایه ادبیاتی نین پارلاق ایسمی حمید آرغیش ،یئنی جه یاییلمیش " 80ایل حئکایه میز" آدلی کیتابی ایله بیر شاه اثره ایمضا آتاراق ،  گونئی آذربایجان حئکایه سی نین اونودولماز یارادیجی لارینی  گون ایشیقینا چیخاردیری .  بو آنتولوژی  تدقیقی بیر اثر اولارکن ، گونش ایلی 1300دن باشلارکن 1380نجی ایله قدر ، حئکایه یازار لاری نین حیاتی حاققیندا بیلگی وئررکن اونلارین حئکایه لرین دن نمونه لرده وئریر. یازیچی بو ایشه چوخلی امک وئریرسه ده بو ایشین دَیَری  کی پیرلانتا دک گؤزلری قاماشدیریر ، اوندادیر کی  هئچ بیر قایناق دا  بو خصوصدا آراشدیرما آپاریلماییب . یازارین قید ائتدی یی بو سؤز کی " گونئی آذربایجان حئکایه ادبیاتینی آراشدیرماق ایسته ین محقق و یا بو ساحه یه واریب  بو قونونو تاراییب بیلگی لنمک ایسته ین هر بیر حئکایه سئور، آجی بیر واقعیت له اوغراشیر :

80İL HEKÂYƏMİZ - Toğrul Atabay

80 İL HEKÂYƏMİZ
Qızılözən Kültür Dərnəўi'niŋ İlk Yayını Gün Üzü Gördü!

Qızılözən Azərbaycan Kültür Dərnəўi Yayınları'nıŋ Ədəbiyyat Serisi'niŋ ilk kitabı, Güney Azərbaycanlı öykü yazarı Həmid Arğış'ıŋ 80 İL HEKÂYƏMİZ (Güney A

zərbaycan Hekâyə Ədəbiyyatı Antolojisi) adlı dəўərli çalışması yayımlandı. Uzun illərcə dərləmə və araşdırmasına əmək sərf edən yazarıŋ bu həcmli çalışması Ərəb əlifbasıyla ba
sılmış, 1300-1380 (1920-2000) illəri arasında toplam 40 Güney Azərbaycanlı yazıçınıŋ Türkcə qələmə almış olduğu 50 hekâyəni qapsamaqda və Abbas Pənâhi, Həbib Sâhir, Gəncəli Səbâhi, M. Zehtabi, N. Mənzuri, S. Behrəngi kimi klasikləşmiş adlarla yanaşı 1990'lardan bəri gəlişən yeŋi dalğa gənc yazarlarınıŋ da əsərlərindən 1-2 örnək içərməkdədir.
Güney Azərbaycan nəsriniŋ izlənməsi və işlənib araşdırılması baxımından olduqca dəўərli bir qaynaq mâhəyyətində olan bu dərləmə, Türkcəniŋ yasaqlandığı bu alaŋdakı bütün yazarlarıŋ əlçatmaz əsərlərinə ulaşması həsəbiylə də olduqca qapsamlı bir antoloji hökmündədir.
Bu çalışma Güney'dəki yayımı ardından Türkiyə'də də Latın qarfikasıyla yayınlanacaqdır